Writer’s Blues : మీరూ జర్నలిస్టు కావచ్చు

జర్నలిస్టుగా, రచయితగా, ప్రచురణకర్తగా డాక్టర్ గోవిందరాజు చక్రధర్ ది సుదీర్ఘ ప్రస్థానం. రచయితగా, ప్రచురణకర్తగా ఆయనకు ఎదురైన స్వానుభవాలు ఈ Writer’s Blues. నలభైకి పైగా పుస్తకాలు తీసుకువచ్చిన వ్యక్తిగా.. ఆయన అనుభవాలను adarsini.com పాఠకులకోసం ప్రత్యేకంగా అందిస్తున్నారు. ఆ వ్యాస పరంపరలో ఇది మొదటిది.

‘మీరూ జర్నలిస్టు కావచ్చు’ పుస్తకం ఒకప్పట్లో ఔత్సాహిక జర్నలిస్టులకు కరదీపిక. గోవిందరాజు చక్రధర్ ఈనాడులో ఉండగా ఈ పుస్తకం రాశారు. బహుళ ప్రజాదరణ పొందిన పుస్తకం ఇది. ప్రముఖుల ఇంటర్వ్యూలతో జర్నలిజం పట్ల ఇప్పటికీ అనురక్తిని, భక్తిని, వర్తమానంలో లేని గౌరవాన్ని కూడా కలిగించే పుస్తకం ఇది. ఇలాంటి పుస్తకం తీసుకురావడం వెనుక చక్రధర్ కష్టనష్టాలను ఆయన మాటల్లోనే తెలుసుకోండి..

‘‘నా ఇంటర్య్యూ అవసరమా? కులదీప్ నయ్యర్, ఎం.జె.అక్బర్, అరుణ్ శౌరి – నీ ఇష్టం ఎవరి ఇంటర్వ్యూ కావాలన్నా చెప్పు, ఇప్పిస్తా’’  రామోజీరావు ప్రతిపాదన.

‘‘వాళ్లెవరి ఇంటర్వ్యూలు అక్కర్లేదు. మీరు ఇంటర్వ్యూ ఇవ్వండి చాలు’’ కరాఖండిగా అన్నాను నేను.

‘‘సరే, అయితే ప్రశ్నలు రెడీ చేసుకుని పి.ఎ. ప్రభాకర్ కి ఇవ్వు’’ రామోజీరావు గ్రీన్ సిగ్నల్.

   =*=   

‘‘రాంభట్ల చేతిలో హిందూ పతాక మీద కమ్యూనిస్టు సింబల్ గీద్దాం. ఎలా ఉంది ఐడియా’’ దీక్షగా క్యారికేచర్ ను పెన్సిల్ తో చెక్కుతూ మీసాలను మునిపంటితో కొరుకుతూ ఆర్టిస్ట్ మోహన్ కామెంట్.

   =*=   

‘‘వరదాచారీ! ఆ పుస్తకంలో అంతగొప్ప ఏముందయ్యా! అంతటి యోగ్యతా పత్రం ఇచ్చావు?’’ పొత్తూరి వెంకటేశ్వరరావు వ్యాఖ్య.

   =*=   

మీ స్కూటర్ వెళ్లగలిగినంత దూరంలో ఉన్నవాళ్ల ఇంటర్వ్యూలు మాత్రమే చేసినట్లున్నారు. కె.ఎన్.వై.పతంజలి చురకలు.

   =*=   

‘మీ పుస్తకం చదివి ఇన్స్పైర్ అయి నేను జర్నలిజంలోకి వచ్చా’ జర్నలిస్టు మిత్రుడొకరి కామెంట్.

‘‘ఓ పనిచేస్తాలెండి. ప్రాయశ్చితంగా మరో పుస్తకం రాస్తా. దాని టైటిల్ – ‘మీరూ జర్నలిస్టు కాకండి’ ఏమంటారు!’’ ఈనాటి మీడియా పరిస్థితుల నేపథ్యంలో నా చమత్కారబాణం.

   =*=   

‘‘రీ ప్రింట్ చేసి ఈసారి సోల్ డిస్ట్రిబ్యూషన్ మాకివ్వండి’’ విశాలాంధ్ర పబ్లిషింగ్ హౌస్ జనరల్ మేనేజర్ రాజేశ్వరరావు ప్రపోజల్.

   =*=   

ఒకటా, రెండా! ఎన్నో జ్ఞాపకాలు ఆ పుస్తకంతో ముడిపడి నా మనసు పొరల్లో ఇప్పటికీ భద్రంగా ఉన్నాయి. ఈనాడులో ఉన్నపుడే 1988లో నేను రాసిన ‘మీరూ జర్నలిస్టు కావచ్చు పుస్తకం’ అప్పట్లో ఓ సంచలనం.

బహుశ జర్నలిజం పట్ల ఆసక్తి రాజుకుంటున్న వేళ మార్కెట్‌లోకి ఈ పుస్తకం రావటం, జర్నలిజం ప్రముఖుల ఇంటర్వ్యూలు మొదటిసారి రికార్డు కావడం, మోహన్ క్యారికేచర్లు, శ్రీధర్ కార్టూన్లు – ఇలా అనేక కారణాలు ఈ పుస్తకం పాఠకాదరణకు కారణమై ఉండవచ్చు. ఆ తర్వాతి కాలంలో నేను చాలా పుస్తకాలు రాయటానికి ఈ పుస్తకం ఇచ్చిన కిక్కే – ప్రేరణ.

విజయవాడ ఈనాడులో పనిచేసేటపుడు నైట్ డ్యూటీ ముగించుకుని కొలీగ్ జి.వి.ఎస్.మూర్తి సైకిల్ పై ఇంటికి వచ్చేవాణ్ని. అర్థరాత్రి ప్రయాణంలో మాటల మధ్యన మూర్తి చేసిన సూచన ఈ పుస్తక రచనకు స్ఫూర్తి. విజయవాడలో ఉండగానే రాయటం మొదలుపెట్టాను. గుంతకల్లు రైల్వే ప్లాట్ ఫామ్ మీద బెంచీలపై కూచుని కొన్ని అధ్యాయాలు రాశాను. అప్పట్లో మా మామగారు కొమ్మరాజు లక్ష్మీనరసింహారావు గుంతకల్లు రైల్వే హైస్కూల్‌లో టీచర్‌గా పనిచేస్తుండేవారు. అలా వారింటికి వెళ్లినపుడు దగ్గర్లోని రైల్వే స్టేషన్‌కు వెళ్లి నిర్మానుష్యంగా ఉన్న ప్లాట్‌ఫామ్ చూసుకుని కొంతభాగం రాతపని అక్కడే కొనసాగించాను. ఆ తర్వాత హైదరాబాద్‌కు బదిలీ అయివచ్చాక పుస్తకం పూర్తి చేశాను.

డి.టి.పి. అప్పుడప్పుడే అందుబాటులోకి వస్తోంది. కానీ లెటర్ ప్రెస్ లోనే కంపోజింగ్, ప్రింటింగ్ చేయించాను. 192 పేజీల పుస్తకం అది. రూ.8వేలు అయింది. ఆ రోజుల్లో బ్లాకుల ద్వారానే కవరు ముద్రించేవారు. రెండు రంగుల ముద్రణకు అవసరమైన బ్లాకుల తయారీకే రూ.650 అయింది. మూడువేల లోపు జీతం వచ్చే ఆ రోజుల్లో బ్లాకుల తయారీ బిల్లు చూడగానే కళ్లవెంట నీళ్లొచ్చాయి. ఇంతఖర్చు పెట్టి పుస్తకం ముద్రించి ఏం ఉద్ధరించటానికి? అనే నిర్వేదం చుట్టుముట్టింది. దాన్నించి బయటపడి పుస్తకాన్ని తెచ్చాను.

జి.యస్.వరదాచారి గారు మాట సహాయం చేయడంతో వంశీ రామరాజు తమ సంస్థ తరపున అశోక్ నగర్ సిటీ సెంట్రల్ లైబ్రరీలో పుస్తకావిష్కరణ సభ ఏర్పాటు చేశారు. సి.నారాయణరెడ్డి, ఆనాటి సమాచార శాఖ మంత్రి దాడి వీరభద్రరావు పాల్గొన్నారు. వరదాచారిగారు పుస్తకాన్ని పరిచయం చేయగా, దాడి వీరభద్రరావు ఆవిష్కరించారు. సేల్స్ కౌంటర్ కూడా ఏర్పాటు చేసి రూ.25 పుస్తకాన్ని ఆరోజు రూ.15కి అమ్మాను. ఎన్ని కాపీలు అమ్ముడయ్యాయో గుర్తులేదు. కానీ ఒక పుస్తక ప్రియుడు రూపాయి, అర్ధరూపాయి చిల్లరను పోగేసి తెచ్చి పుస్తకం కొన్న జ్ఞాపకం. ఈ పుస్తకాన్ని రామోజీరావుకు అంకితం చేశాను. బహుశ గట్టిగా రావాలని అడిగితే సభకు ఆయనా వచ్చేవారేమో! నేను ఒత్తిడి చేయలేదు.

సైకిల్‌పై స్వారీ చేస్తూ పేపర్ పంచే బాయ్‌లా రామోజీరావు క్యారికేచర్ ను గీశాడు మోహన్. చేతిలో ఈనాడు పేపర్, ముందు ట్రేలో మార్గదర్శి చిట్ ఫండ్ ఫైలు, వెనక క్యారియర్‌లో ప్రతిఘటన సినిమా పోస్టర్, మైకు గీశాడు. ఎందుకైనా మంచిది ఓసారి క్యారికేచర్‌ను చూపించి అనుమతి తీసుకుందాం అని బ్రోమైడ్ ప్రింట్ తీసుకువెళ్లి రామోజీరావుకు చూపించాను. దాన్ని చూసి సంతృప్తి చెందినట్లే కనిపించారాయన.

క్యారికేచర్ ను తిరిగి ఇస్తూ- ‘నీకు నచ్చినట్లు చెయ్యి’ అని అన్నారు. హమ్మయ్య! అని ఊపిరి పీల్చుకున్నాను.

చేరా ఇంటర్వ్యూ :

భాషావేత్త చేకూరి రామారావు ఉస్మానియా విశ్వవిద్యాలయంలో పనిచేస్తుండేవారు. అక్కడే స్టాఫ్ క్వార్టర్స్‌లో ఉండేవారు. అక్కడికి వెళ్లి ఇంటర్వ్యూ చేశాను. కొద్దిసేపు ఇంట్లోనే మాట్లాడిన చేరా- ‘మనం అలా చెట్టుకింద కూచుని మాట్లాడుకుందాం’ అంటూ కాంపౌండ్‌లో చెట్ల నీడకు కుర్చీలు మార్పించారు. ‘తెలుగు భాషా డాక్టర్ చేరా’ శీర్షికతో ఇంటర్వ్యూను ప్రచురించాను.

శీర్షికకు తగ్గట్లుగానే మోహన్ క్యారికేచర్ గీశాడు. ఓ ఆస్పత్రి బెడ్‌పై తెలుగు అక్షరం సుస్తీ చేసి పడుకుని ఉంటే, మెడలో స్టెత్ తో డాక్టర్ గా చికిత్స చేస్తున్నట్లు చేరాను గీశాడు. ‘అ’ అక్షరం నోట్లో ధర్మామీటర్‌నూ గీశాడు. చేరా ఆ తర్వాత ప్రచురించిన సొంత పుస్తకంలో వెనక అట్టపై ఈ క్యారికేచర్‌ను ఉపయోగించుకున్నారు.

రాంభట్ల క్యారికేచర్ :

రాంభట్ల కృష్ణమూర్తి క్యారికేచర్‌ను కూడా ఆ తర్వాత మిత్రులు వివిధ సందర్భాల్లో ఉపయోగించుకున్నారు. రాంభట్ల ఆత్మకథ ‘సొంతకథ’ను నేను ప్రచురించాను. వెనక అట్టపై క్యారికేచర్ ను వాడాను. రాంభట్ల కృష్ణమూర్తి టక్ చేసుకుని కుర్రాడిలా చకచకా నడుస్తూ వచ్చేవారు. ఆ నడక వేగాన్ని సైతం క్యారికేచర్ లో మోహన్ చిత్రించాడు. ఒక ఆర్టిస్టుకు ఎంతటి నిశిత పరిశీలన దృష్టి ఉండాలో చెప్పటానికి ఇదొక ఉదాహరణ.

‘స్క్రిప్టు మీద కూచున్నాను అంటుంటారు గదా! నా క్యారికేచర్‌ను దాన్ని దృష్టిలో పెట్టుకుని గీయండి’ అని అడిగాను.

న్యూస్ పేపర్ బండిల్స్ పై కూర్చుని రాస్తున్నట్లుగా నా క్యారికేచర్ గీసి ముచ్చట తీర్చాడు మోహన్.

మోహన్ తో ఇలా మొదలైన పరిచయం ఆ తర్వాత మారాకులు తొడిగింది. బొమ్మలు, కవర్ డిజైన్లకు సంబంధించి నేనేదైనా సూచిస్తే దాన్ని ఓకే చేసేవాడు గానీ నువ్వు చెప్పినట్లు నేనెందుకు గీయాలి అనే అహం ప్రదర్శించక పోవడం మోహన్ లోని పెద్దమనసును చాటుతుంది.

మొత్తం తిరగరాసిన మోహన్ :

మోహన్‌ను కూడా ఇంటర్వ్యూ చేశాను. ఈనాడు కార్టూనిస్టు శ్రీధర్ ఇంటర్వ్యూ కూడా మొదటిసారి చేసిన ఘనత నాదేననుకుంటాను. ఆరోజుల్లో కుర్ర ఆర్టిస్టులకు మోహన్ ఇంటర్వ్యూ ఓ ‘గీత’. ఒకటికి రెండుసార్లు పోరగా చివరకు మా ఇంటికే వచ్చి కూచుని మాట్లాడుతూ వెళ్లాడు. ఆరోజు మోహన్ మా ఇంట్లోనే భోంచేశాడు. ఇంటర్వ్యూను రాసి ఇస్తే బావుంది అంటూ ఆమోదముద్ర వేసిన మోహన్, పుస్తకం ప్రింటింగ్ దగ్గర పడుతుండగా – ‘నా ఇంటర్వ్యూ కాపీ ఒకసారి ఇవ్వండి’ అని అడిగి తీసుకున్నాడు.

also read : బద్వేలు ఫలితం నుంచి జగన్ నేర్చుకోవాల్సిన పాఠమేంటి?

ఆ కాపీని దగ్గర పెట్టుకుని, మిగతా పనులన్నీ పక్కనపెట్టేసి నా కళ్లముందే ఏకదీక్షగా ఇంటర్వ్యూని తిరగరాసిచ్చాడు. అందులో మోహన్ శైలీ విన్యాసం కనిపిస్తుంది. చాలాకాలం పాటు మోహన్ రాసిచ్చిన ఇంటర్వ్యూ ప్రతిని భద్రపరిచాను. మోహన్ చేతిరాత ఎలా ఉంటుందో రాబోయే తరాలకు తెలియచెప్ప వీలవుతుందనుకున్నాను. అయితే అద్దె ఇళ్లు మారే క్రమంలో ఆ కాపీని కాపాడలేకపోయా.

మోహన్ క్యారికేచర్లు, కవర్ డిజైన్ తోపాటు, ఈనాడు శ్రీధర్ అడగ్గానే కొన్ని కార్టూన్లు గీసిచ్చారు. విజయవాడ రేడియో స్టేషన్ లో పనిచేసే పన్నాల సుబ్రహ్మణ్యభట్టు చిరకాల మిత్రుడు. ఆయనను రేడియో వార్తలను ప్రధానం చేసుకుని ఇంటర్వ్యూ అడిగాను. హైదరాబాద్ లోని ఒక పార్కులో కూచుని ఇంటర్వ్యూ ప్రశ్నలకు సమాధానాలు రాసి తెచ్చి ఇచ్చారు భట్టు.

తెలుగు విద్యార్థిలోనూ ఇంటర్వ్యూలు :

మచిలీపట్నం నుంచి కొల్లూరి కోటేశ్వరరావుగారు తెలుగు విద్యార్థి పత్రికను ప్రచురిస్తుండేవారు. ఆయన ఈనాడులో చలసాని ప్రసాదరావు దగ్గరకు వస్తుండేవారు. ‘మీరు చేసిన ఇంటర్వ్యూలను మా పత్రికలో రీప్రింట్ చేసుకుంటాం’ అని అడిగి వాటిని ఆ పత్రికలోనూ ప్రచురించారు కొల్లూరి కోటేశ్వరరావు.

ఈనాడు ఆదివారం మేగజిన్ లో చలసాని ప్రసాదరావు పుస్తకాన్ని సమీక్షించారు. ఆరోజుల్లో ఈనాడులో సమీక్ష వస్తే దాని ప్రభావంతో నాలుగు వందల కాపీలు అమ్ముడయ్యేవి. ఇప్పుడు ఆ పరిస్థితి లేదు. పుస్తకం వచ్చిన కొత్తల్లో ఇంటి చిరునామాను పట్టుకుని స్వయంగా వచ్చి పుస్తకం కొనుక్కుని వెళ్లేవారు.

EXCLUSIVE ARTICLES
సీనియర్ జర్నలిస్టు గోవిందరాజు చక్రధర్ వ్యాసాల ప్రత్యేకపేజీ కోసం క్లిక్ చేయండి
‘సుభాషితం’ సంస్కృతశ్లోకాలకు భావవివరణల వ్యాసాల కోసం ఈ పేజీ క్లిక్ చేయండి
సీనియర్ జర్నలిస్టు బీరక రవి ప్రత్యేక వ్యాసాల కోసం ఈ పేజీ క్లిక్ చేయండి
సీనియర్ జర్నలిస్టు డాక్టర్ ఎస్ రాము ప్రత్యేక వ్యాసాల కోసం ఈ పేజీ క్లిక్ చేయండి
దేవీప్రసాద్ ఒబ్బు లోపలిమాట వ్యాసాల కోసం ఈ పేజీ క్లిక్ చేయండి
సంపాదకుడు సురేష్ పిళ్లె వ్యాసాల కోసం ఈ పేజీ క్లిక్ చేయండి

‘‘మీ పుస్తకం అడవుల్లోని అన్నల దగ్గరకూ వెళ్లింది తెలుసా!’’ అని మోహన్ మాటల సందర్భంలో చెప్పాడు. ఇవన్నీ నాలో కొత్త ఉత్సాహాన్ని నింపేవి.

‘పుస్తకం రీప్రింట్ చేస్తే బావుంటుంది’ అని అంటారు ఇప్పటికీ కొందరు జర్నలిస్టు మిత్రులు. నిజానికి అందులో నేను రాసిన విషయాలకు కాలం చెల్లింది. కాకుంటే ఇంటర్వ్యూలో వ్యక్తమైన అభిప్రాయాలకు మాత్రం ఇంకా విలువ ఉంది. ఆ ఇంటర్వ్యూలను యథాతథంగా ఉంచి, ముందు టెక్ట్స్ ను తాజాగా రాయవచ్చు. అయితే ఇంత ప్రయత్నం చేసి పాత టైటిల్ తో పుస్తకం రీప్రింట్ చేసేబదులు, కొత్తగానే పుస్తకం రాయవచ్చుగా అనేది నా ఆలోచన.

నేను ఈనాడు నుంచి రిజైన్ చేయటానికి ఈ పుస్తకమే ఒక రకంగా కారణం. ఈనాడులో పనిచేసే వారెవరూ ఇతరత్రా ప్రతిభాపాటవ ప్రదర్శన చేయకూడదు. ఈ పుస్తకం ఈనాడులో కొంతమంది బాసులకు కంటగింపు కలిగించింది. అది వేధింపులుగా మారి ఉద్వాసనకు బాటలు పరిచింది.

కొసమెరుపు :

ఎ.బి.కె.ప్రసాద్ ఇంటర్వ్యూ ఉంది కనుక ఆయనకు కాపీ ఇద్దామని వెళ్లాను. అప్పుడు ఆంధ్రజ్యోతి హైదరాబాద్ ఎడిషన్‌లో ఆయన పనిచేస్తున్నారు. పుస్తకం తెరవగానే అక్షరాభిషేకం అంటూ అంకితం పేజీ కన్పించింది ఎ.బి.కె.కి.

తెలుగు పత్రికారంగానికి కొత్త ఒరవడి దిద్దిన రామోజీరావు గారికి ప్రేమతో, గౌరవంతో అంటూ అంకితం మాటలు రాశాను.

ఇది చూడగానే ఎ.బి.కె. రియాక్ట్ అయ్యారు.

‘‘తెలుగు పత్రికా రంగానికి కొత్త వరవడి దిద్దింది నేనూ, నెట్‌వర్క్ ఇన్‌ఛార్జి హనుమంతరావు. అంతేగానీ రామోజీరావు కాదు’’ అన్నారు.

అవును, నిజమేకదా!

ఈనాడు ఫౌండర్ ఎడిటర్‌గా ఎ.బి.కె. కృషిని ఎవరైనా కాదనగలరా?

..గోవిందరాజు చక్రధర్
సీనియర్ పాత్రికేయులు, రచయిత, ప్రచురణకర్త

ఇవి కూడా చదవండి :
అరెస్టు నుంచి రక్షణ కవచం.. సిఆర్‌పిసి 41 (ఎ)
టీటీడీ బోర్డు భ్రష్టు పట్టిపోయిన చరిత్ర – పార్ట్ 1
టీటీడీ బోర్డు భ్రష్టు పట్టిపోయిన చరిత్ర – పార్ట్ 2